نظر به اهمیت جریان حرکت مواد در پزشکی ایرانی توصیه می شود که ماساژ از جانب عضوهای برتر به سمت اعضای پست تر باشد و همیشه دست از بالا به پایین بدن کشیده شود. عقیلی خراسانی در خلاصه الحکمه می گوید که دلک، غمز باید از اصل عضو یعنی از قسمت نزدیک تر به بدن شروع و به سمت انتهاها ختم شوند.
دلک باید ابتدا ملایم و به تدریج و بر حسب هدف درمانی شدید و قوی شود. دلک می تواند بدون روغن یا با روغن هایی مناسب انجام شود. ابن رشد در ذکر فواید و شیوه روغن مالی بیان می کند که روغن مالی حرکت دست را بر بدن آسان می کند و مانع انتقال ضربه های دست به بدن می شود.
بعلاوه ماساژ با روغن قبل از ورزش باعث می شود که منافذ پوستی حین ورزش باز بمانند. روغن مالی باید در جهات مختلف از بالا به پایین، از پایین به بالا و به صورت مورب و عرضی در جهات مختلف باشد تا منافذ پوستی در تمام جهت ها باز شوند.
کریم خان بن ابراهیم در رساله دلاکیه بین شکل های مختلف اجرا، مالش را بهتر از فشردن و فشردن را بهتر از ضربه های آرام و تند می داند. او برای انجام مالش استفاده از کف دست و انگشتان را توصیه می کند و مالیدن با ته دست و ساعد را دردناک و ناروا می داند. از نظر وی بهترین دست ها برای مالش دست های گوشتی و بزرگ و بدترین آن ها دست های لاغر و کوچک هستند.
در خصوص ترتیب اجرا نیز وی اشاره می کند که بهتر است مالش معتدل بعد از کیسه کشی و مالش سخت قبل از کیسه کشی باشد.
در هنگام کیسه کشی در حمام باید توجه داشت که گرمای حمام اخلاط یعنی مواد جاری در بدن را به سمت سر و قلب هدایت می کند. لذا کیسه کشی باید در حالت نشسته و نه در حالت خوابیده و به ترتیب از سر به سینه، دست ها، پشت و در نهایت پاها صورت بگیرد تا با متسع شدن منافذ پوستی به دفع مواد بخاری از بدن کمک شود و به مغز و قلب آسیب نرسد.
باید توجه داشت که پیش از خیس شدن بدن و نرمی پوست نباید بدن را کیسه کشید که می تواند باعث آسیب پوستی شود و اشخاصی که از این روش اذیت می شوند باید بدنشان را با روغن چرب کنند. البته سوزش ناشی از کیسه کشی می تواند با مالیدن گلاب و روغن گل سرخ بهبود یابد و همچنین استفاده از حنا می تواند نازکی پوست را ترمیم کند. با این همه پوست نرم صورت را نباید کیسه کشید که ممکن است طراوت آن را از بین ببرد.
|