قوانین و نکات فصد

روزی که مرض در حرکت و ماده آن در ثوران (جوشش) باشد در آن روز فصد و استفراغ ممنوع است زیرا که آن روز، روز نوبه و مجاهده طبیعت با بیماری است و فصد باعث ضعف طبیعت و باز ماندن آن از دفع مرض و غلبه بیماری می شود. پس طبیعت در آن روز باید حتی المقدور ساکن بوده و به امر خود مشغول گردد.

در بیماری های مزمن و صاحب بحرانات محتاج به فصد باید سعی شود که فصد انجام نگیرد اما اگر به هیچ وجه بیماری تسکین نیابد و ناگزیر باید فصد نمود خون بسیار خارج ننمایند تا بدن ضعیف نگردد و اگر احیانا احتیاج به فصد دیگر شد بتوان فصد را چند بار تکرار کرد.

در کسی که هر ساله عادت به فصد دارد (بعید العهد بفصد) در فصل زمستان، سنگینی بدن و خواب زیاد و شیرینی طعم دهان و... که نشانه غلبه خون می باشد حادث شود می توان او را فصد کرد به شرط آن که خون کم بگیرند زیرا در این فصل، خون بیشتر از سایر فصول، جهت مقاومت و ایمنی بدن و حفظ از سردی مطلوب است و همچنین به سبب سردی هوا تکاثف در خون ایجاد شده و باعث کم شدن حجم آن می گردد.

در موارد حبس طبیعت (یبوست و خشکی بدن) و قولنج غیر ورمی اجتناب از فصد لازم است زیرا فصد ماده را به طرف غیر روده ها کشانده و از روده ها دور می کند و حبس را شدت می بخشد و باعث افزایش ضعف ناشی از شدت بیماری می گردد ولی در قولنج ورمی جز فصد چاره و علاجی نیست و همچنین گاهی حبس و قبض طبیعت به جهت کثرت ماده که متوجه اُعالی (بالاتنه) است می باشد که در این صورت فصد و اخراج ماده باعث انحراف طبیعت از بالا به طرف دفع فضولات و از بین رفتن احتباس می شود و نیز انصراف طبیعت به جهت دیگر (غیر از روده ها) باعث می شود صفرا به روده ها نرسیده و حبس ایجاد شود که در این صورت نیز با فصد، صفرا (که محرک روده می باشد) متوجه روده ها شده و باعث رفع یبوست می شود.

گاهی ورم مجرای میان کیسه صفرا و روده ها مانع رسیدن صفرا به روده ها و ایجاد یبوست می شود که در این صورت نیز فصد مفید خواهد بود.

زنان حامله و حایض را حتی المقدور نباید فصد کرد مگر ضرورت قوی وجود داشته باشد.

حمام: به جهت اين كه نرمی پوست باعث سر خوردن پوست و مشكل شدن فصد می شود قبل از فصد نبايد حمام رفت اما اگر كسی كه قرار است فصد شود دارای غلظت خون يا پوست ضخيم باشد برای رقيق شدن خون و نرمی پوست بهتر است قبل از فصد به حمام برود. بعد از فصد، حمام محلل يعنی حمامی كه بسيار گرم و طولانی مدت باشد باعث تحليل بدن می شود ولی حمام معتدل برای نرمی بدن و التيام موضع فصد مفيد بوده و باعث تحليل اخلاط فاسد باقی مانده می گردد.

خوردن و آشاميدن زياد: در اثر فصد طبيعت ضعيف شده و معده تحمل هضم غذا را ندارد و هضم ناتمام باعث فساد می گردد پس بعد از فصد بايد تا ٢ الی ٣ روز غذای لطيف كم بخورند و به تدريج به عادت گذشته برسانند.

حركات نفسانی و بدنی شديد: چون بدن را ضعيف می كنند مثل غضب، شادی، ترس و جماع.

خواب: از آن جهت كه فصد اخلاط را به جريان انداخته و باعث حركت بخارات می شود، خواب بعد از فصد باعث حبس اين بخارات در عضله و بی حالی اعضاء می گردد. كم ترين فاصله ميان فصد و خواب شش ساعت است. اما اشخاصی كه معتاد به خواب می باشند بايد فصد ايشان را در بيشترين فاصله از زمان خواب انجام داد و حداقل ٣ ساعت بعد بخوابند.

ورزش: باعث حركت و طغيان اخلاط شده و فصد بعد از آن باعث شدت خواهد شد و به دليل حركت اخلاط بدن گرم شده و گاهی تب عارض می شود كه تب نيز، خود محلل قوا بوده و ضعف ناشی از فصد را شدت می بخشد.